Мирзиёев мева-сабзавот кластерларини ташкил этиш чора-тадбирларини белгилаб берди
Тошкент. 10 декабрь. ЎзТАГ – Ўзбекистон президенти Шавкат Мирзиёев 9 декабрь куни видеоселектор йиғилишида мева-сабзавот кластерларини ташкил этиш бўйича чора-тадбирларни белгилаб берди, деб хабар беради Ўзбек телеграф агентлиги (ЎзТАГ).
"Статистика маълумотларига кўра, Ўзбекистонда йилига 21 млн тоннадан зиёд мева-сабзавот етиштирилади, шундан 1,5 млн тоннаси экспорт қилинади. Бунинг сабаби шундаки, экспорт таркибида талаб юқори бўлган ва ташқи бозорда рақобатлаша оладиган маҳсулотларнинг улуши паст. Боғлар ва узумзорлар ҳосилдорлиги паст. Масалан, хорижда бир гектар интенсив боғлардан 70-100 тонна, айрим турдаги мевалар бўйича 130 тоннагача ҳосил олинади, Ўзбекистонда эса бу кўрсаткич 10-30 тоннани, анъанавий боғларда ва токзорларда 4-5 тоннани ташкил этади", - дейилади ўзбек раҳбари матбуот хизмати хабарида.
Қайд этилганидек, маркетингга етарлича эътибор берилмаяпти, бозор конъюнктурасини ўрганиш потенциал мижозларнинг талабларига мос экспортбоп маҳсулотлар ишлаб чиқаришга тўсқинлик қилмоқда. Деҳқон, қайта ишлаш корхоналари ва экспортчилар ўртасида ўзаро ҳамкорлик йўқ. Деҳқонлар экинларни пухталик билан режалаштирмасдан жойлаштирадилар ва натижада ҳосилни реализация қилиниши, экспортчиларнинг эса маҳсулот сотиб олиши қийинлашади. Бу хорижий импортерлар билан узоқ муддатли ҳамкорликни ривожлантиришга салбий таъсир кўрсатади.
Ўзбекистонда маҳсулотларни саралаш, қадоқлаш, қайта ишлаш ва экспорт қилиш бўйича 31 агрологистика маркази ташкил этилди. Бироқ айланма маблағларнинг етишмаслиги ва таъминотдаги узилишлар уларнинг аксариятини фақат мавсумда ишлашга мажбур қилади, уларнинг қуввати фақат 10-15% га ўрнатилган.
"Мева-сабзавотчиликда кластер тизимини ўрнатиш керак. Бу соҳада кўп йиллик тажрибага ва маҳсулотни сақлаш ва қайта ишлаш инфратузилмасига эга тадбиркорларни жалб этиш яхши натижа бериши керак", - деди давлатимиз раҳбари.
Мутасаддиларга маҳсулот етиштирувчи ва кластер корхонаси ўртасидаги муносабатларни қонуний тартибга солиш, ушбу томонларнинг манфаатларини таъминлаш топширилди.
"Кластерларнинг асосий вазифаси – моддий ресурсларни ўз вақтида етказиб бериш ва аванс маблағларини тўлаш, кам самарадор боғ ва узумзорларни янгилаш, ҳосилдорликни оширишдан иборат бўлиши керак", - дейилади хабарда.
Шунингдек, кластерларини ташаббускорлари учун хорижий экспертларни жалб этган ҳолда қисқа муддатли ўқув курслари ташкил этиш муҳимлиги, кластерлар эса, ўз навбатида, фермерлар учун илғор технологияларни қўллаш, экспортбоп маҳсулотлар тайёрлаш ва ҳосилдорликни ошириш масалалари бўйича амалий семинарлар ўтказиши зарурлиги таъкидланди. Ҳар бир вилоят ОТМларида тегишли кафедралар ташкил этиш бўйича топшириқлар берилди.
Бундан ташқари, бундай уюшмаларни ўз фаолиятининг дастлабки босқичларида, шу жумладан, тадбиркорликни қўллаб-қувватлаш Давлат жамғармаси маблағлари ҳисобидан молиявий қўллаб-қувватлаш чора-тадбирлари белгиланди.
Кластерлар томонидан яратилаётган интенсив боғлар, токзорлар ва иссиқхоналарни аҳоли ва тадбиркорларга имтиёзли шартларда бериш, шунингдек, ҳосил етиштирилгунча ва эгаларига фойда олиш даврида кредитлар бўйича преференциялар бериш муҳимлиги қайд этилди.
Қишлоқ хўжалиги вазирлиги, Инвестициялар ва ташқи савдо вазирлигига ҳар бир тумандаги экинлар ҳажми, турлари, сифати ва экспорт салоҳиятини чуқур таҳлил қилиш асосида етиштирилаётган экинларни диверсификация қилиш чораларини кўриш топширилди.
Сурат манбаи: president.uz
